1 Ayawipaniguro ang bahin sa ugma
kay wala ka masayod unsay mahitabo gikan karon hangtod ugma.
2 Maoy padayga kanimo ang ubang tawo
o ang mga dumuduong ba hinuon,
apan ayaw pag-unay pagdayeg sa imong kaugalingon.
3 Ang bato ug ang balas bug-at,
apan ang kasamok nga resulta sa kabuang mas bug-at pa gayod.
4 Ang kasuko bangis ug makadaot,
apan gamay ra kini kaayo kon itandi sa pangabubho.
5 Maayo pa nga badlongon mo ang usa ka tawo
kay sa pasagdan mo siya nga maghunahuna
nga wala ka gayoy pagtagad kaniya.
6 Maayo ang tuyo sa usa ka higala
bisan ug nakapasakit siya kanimo,
apan pagbantay sa halok sa kaaway!
7 Kon busog ang usa ka tawo
dili siya mokaon bisan pag dugos.
Apan kon gutomon,
bisan pa ang pait nga pagkaon iyang pakatam-ison.
8 Ang usa ka tawo nga layo sa iyang balay
nahisama sa usa ka langgam nga layo sa iyang salag.
9 Ang pahumot ug ang lana makalipay kanimo,
ug ang tambag sa mga higala
makapatam-is sa kalag.
10 Ayaw kalimti ang imong mga higala
o ang mga higala sa imong amahan.
Kon anaa ka sa kalisod,
ayaw pagpakitabang sa imong igsoon;
ang usa ka silingan nga anaa sa duol mas makatabang kanimo
kay sa usa ka igsoon nga atua sa layo.
11 Anak, pagmaalamon ug magmalipayon ako;
aduna akoy ikatubag kang bisan kinsa nga mosaway kanako.
12 Ang tawo nga makamaong mohunahuna
makakita sa kasamok nga umaabot ug molikay niini,
apan ang tawo nga wala maggamit sa iyang hunahuna
mosugat niini ug mag-antos siya.
13 Ang tawo buang ra kaayo
kon mogarantiya sa mga utang sa usa ka dumuduong:
angay siyang kuhaan sa iyang kabtangan ingon nga garantiya.
14 Sama ra nga gitunglo mo ang imong higala
kon pukawon mo siya sayo sa buntag sa kusog nga pangomusta.
15 Ang usa ka asawa nga tagawtawan
sama sa ulan nga nagtagaktak sa tibuok adlaw.
16 Ang pagpahilom kaniya
sama ra sa pagpahunong sa hangin
o sa pagkumkom ug lana.
17 Ang tawo makakat-on gikan sa laing tawo,
sama nga ang puthaw mahait pinaagi sa puthaw.
18 Atimana ang igera
ug makakaon ka sa mga bunga niini.
Atimana ang imong agalon
ug pasidunggan ka niya.
19 Sama nga ang kaugalingon mong nawong
maoy imong makita kon modungaw ka sa tubig,
ang imong hunahuna makita diha sa imong kinaiya.
20 Ang mga pangandoy sa tawo wala gayoy kataposan,
sama nga ang kalibotan sa mga patay
kanunay gayong may dapit sa dugang pang patay.
21 Ang bulawan ug plata sulayan pinaagi sa kalayo,
ug ang usa ka tawo pinaagi sa pagdayeg.
22 Bisan pag lubkon mo ang buangbuang hangtod nga mapulpog siya,
magpabilin gihapon ang iyang kabuang.
23 Atimana pag-ayo ang imong mga karnero ug ang imong kahayopan,
24 kay ang kadato dili molungtad hangtod sa hangtod bisan gani ang mga hari sa kanasoran.
25 Galaba ang kumpay ug samtang nanubo kini pag-usab, mahimo nga pamutlon mo ang mga sagbot nga anaa sa kabungtoran.
26 Makahimo kag bisti gikan sa balhibo sa imong mga karnero ug makapalit kag yuta sa halin sa imong mga kanding.
27 Ang gatas sa kanding maghatag kanimog pagkaon ug sa imong banay ingon man sa imong mga sulugoon nga babaye.